Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Jak wygląda stan populacji dużych drapieżników w Beskidach?

Dr Sabina Pierużek-Nowak
Anna Balcerzak
Stowarzyszenie dla Natury "Wilk" od lat monitoruje stan populacji dużych drapieżników w Beskidach. Na podstawie naszych danych możliwe było wskazanie, jaka jest liczebność wilków, rysi oraz niedźwiedzi i gdzie znajdują się ich najważniejsze ostoje. Minęły cztery lata od powstania naturowych obszarów, w międzyczasie lasy Beskidu Śląskiego i Żywieckiego uległy poważnej degradacji w wyniku masowego zamierania świerczyn. Wzrosło też natężenie różnych, nierzadko agresywnych form rekreacji. Nie pozostało to bez wpływu na duże drapieżniki.

Co zaskakujące, szczególnie ucierpiały wilki, które uznawane są za najlepiej adaptujące się do niekorzystnych zmian środowiska. W Beskidzie Śląskim obie wilcze grupy, po ponad dziesięciu latach obecności, nie przetrwały prawie 70 proc. wylesienia górskich stoków i olbrzymiego naporu ludzi. Pomimo intensywnych tropień, ostatnie obserwacje tych drapieżników zanotowaliśmy pod koniec 2008 r. Mamy jednak nadzieję, że wilki tu powrócą.

W Beskidzie Śląskim pojawiały się natomiast rysie. Od 2008 r. obserwujemy te piękne, duże koty, najpierw samca, a potem także samicę. Unikają jednak jak ognia najbardziej zatłoczonych fragmentów tego obszaru. Poprzedniej zimy oba rysie "nakryliśmy" na tzw. marcowaniu na południowych stokach Baraniej Góry, co dało nadzieję na koci przychówek.

Czekamy teraz niecierpliwie, czy pierwsza od wielu lat "śląska" rysica została matką i prowadzi podrośnięte już kocięta.
Szukając wczesną wiosną tego roku tropów wilków i rysi, ze zdumieniem odkryliśmy w Dolinie Zimnika w Beskidzie Śląskim ślady dwóch niedźwiedzi, dużego samca i mniejszego osobnika - samicy lub podrostka. Tak wczesna ich obecność na tym terenie wskazywała, że gawrowały w Beskidzie Śląskim.

To pierwszy taki przypadek od dziesięcioleci! Niedźwiedzie i ich tropy były rejestrowane w różnych, odległych zakątkach Beskidu Śląskiego, jeden z nich został nawet sfotografowany późnym latem przez tzw. fotopułapkę po czeskiej stronie, co wywołało sensację u braci Czechów. Obecność niedźwiedzi nie jest natomiast niczym nadzwyczajnym w Beskidzie Żywieckim, gdzie w tym samym obszarze Natura 2000 współegzystują wszystkie trzy duże drapieżniki.

Beskid Żywiecki jest, obok Bieszczadów oraz Tatr, jednym z trzech obszarów w polskich Karpatach, gdzie rozmnażają się niedźwiedzie. Od 4 do 6 bytujących tu niedźwiedzi upodobało sobie na gawry strome zbocza Romanki, Lipowskiej, Oszastu, Beskidu i Wielkiej Raczy. Tam też odpoczywają trzy żywieckie watahy wilków. Mają jednak znacznie rozleglejsze terytoria sięgające kilka kilometrów w głąb Słowacji.

Niestety, z uwagi na coroczne polowania prowadzone przez słowackich myśliwych liczebność wilczych grup znacznie się zmniejsza pod koniec każdej zimy. Rysie zamieszkujące Beskid Żywiecki należą do najokazalszych i najpiękniejszych w naszych Karpatach. Ostatnio szacowaliśmy ich populację na blisko 20 osobników.

Dzięki korytarzom ekologicznym i przejściom dla zwierząt na S-69 mogą one rekolonizować sąsiednie obszary. Przybyły też do Beskidu Małego. Obszar ten, dzięki zróżnicowanej strukturze lasów, uniknął losu Beskidu Śląskiego i Żywieckiego. Duże drapieżniki skorzystały. Od 2005 r. zamieszkiwany jest przez grupę rodzinną wilków, od roku rejestrujemy tu co najmniej jednego rysia, a od jesieni tego roku odnajdujemy tropy dużego niedźwiedzia. Zatem i ten obszar zgromadził w swej przyrodniczej koronie najcenniejsze perły. Mam nadzieję, że utrzyma je jak najdłużej.


Trzy duże drapieżniki - ryś, niedźwiedź i wilk, z uwagi na ich niewielką liczebność i realne zagrożenie przetrwania w Europie, są gatunkami szczególnej troski Komisji Europejskiej. Znajduje to odzwierciedlenie w Dyrektywie Siedliskowej. Z tego względu nie tylko trzeba je chronić, ale należy też tworzyć dla ochrony ich siedlisk obszary Natura 2000. W beskidzkiej części województwa śląskiego obszary obejmujące znaczną część Beskidu Śląskiego, Żywieckiego i Małego utworzono właśnie z myślą o ochronie siedlisk tych charyzmatycznych gatunków.


Beskidzka siódemka
Na południu naszego regionu wyznaczono 7 obszarów Natura 2000. Jeden z nich to obszar specjalnej ochrony ptaków. Pozostała szóstka to obszary ochrony siedlisk. Oto cała beskidzka siódemka:

Specjalne obszary ochrony siedlisk Natura 2000 to:
1. Pierściec
2. Kościół w Górkach Wielkich
3. Beskid Mały
4. Beskid Śląski
5. Kościół w Radziechowach
6. Beskid Żywiecki
7. Obszar Specjalnej Ochrony Ptaków Beskid Żywiecki.

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Strefa Biznesu: Rolnicy zapowiadają kolejne protesty, w nowej formie

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na slaskie.naszemiasto.pl Nasze Miasto