Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Spotkania Medyczne: Nie pal, ruszaj się i jedz jak królik [WIDEO]

Maria Zawała, Anna Sojka
Nie chcesz chorować na serce, to stosuj się do zaleceń takich jak w tytule. Tak radził prof. Andrzej Bochenek, światowej sławy kardiochirurg podczas 185. Spotkań Medycznych im. Krystyny Bochenek. Rozmawiały z nim Maria Zawała i Anna Sojka

Miażdżyca, wieńcówka, choroba niedokrwienna serca. Czy to nazwy tego samego schorzenia?
Mówi się jeszcze dusznica bolesna, bo czasem objawia się przede wszystkim dusznościami. Nazywa się też to schorzenie chorobą oglądaczy wystaw, bo pacjenci, w wyniku wysiłku, muszą się często zatrzymywać, gdy brakuje im oddechu, by iść dalej. Prawdopodobnie w pewnym wieku każdy z nas ma jakiś stopień zaawansowania miażdżycy, który powoduje niedokrwienie jakichś naczyń. Jeśli wieńcowych serca, to mamy do czynienia z wieńcówką

Lepiej to wiedzieć wcześniej?
Tak, bo często końcowym objawem choroby wieńcowej jest zawał, a to już sprawa niebezpieczna. Zawały mogą być przy tym różne. Nie zawsze dochodzi do dramatu i zgonu, ale za każdym razem jakaś część mięśnia sercowego nam ubywa i tracimy jakąś część wydolnego serca.

**

Nagrody "Serce za serce" przyznane po raz 20 w Zabrzu

**

Jakie są objawy choroby wieńcowej?
Najbardziej charakterystyczny objaw to ból w klatce piersiowej, rodzaj pieczenia, które powoduje, że chory musi się zatrzymać, bo nie ma wystarczającego dopływu tlenu do serca. Może też pojawić się duszność. O dusznicy bolesnej czy wieńcówce mówimy wtedy, gdy ból ten przechodzi. Gorzej, gdy pojawia się nagle i nie ustaje - to może być zawał.

Co wywołuje chorobę wieńcową serca?
Miażdżyca to blaszka, która pojawia się w naczyniu. Przyczynami powstania miażdżycy są palenie papierosów, stres, cukrzyca, nieprawidłowa dieta, nadwaga, otyłość, cholesterolemia i brak ruchu. Wszyscy o tym wiedzą i co? Nic. Fakt. Stresu nie jesteśmy w stanie uniknąć, ale większość pali, choć nie powinna. Możemy też mniej tłusto jeść. Jak mnie chory na serce pacjent pyta, co może jeść to mu mówię, niech pan je jak królik!

A co z nadciśnieniem? Jak bardzo jest niebezpieczne?
Bardzo, bo nieleczone nadciśnienie nie boli. W naczyniach zmiażdżycowanych może jednak powodować, że blaszki które tam się odkładają nagle pękną i zamkną światło naczynia. Dojdzie do zawału.

Za chore serce często obwiniamy też wysoki poziom złego cholesterolu. Słusznie?
Cholesterolu nie można mieć ani za mało, ani za dużo. Trzeba trzymać się norm. Najważniejsza jest właściwa dieta. Leki obniżające poziom cholesterolu, czyli statyny, to nie cukierki. Nie są obojętne dla organizmu. Za to zmiana nawyków żywieniowych może zdziałać cuda.

Cukrzyca to kolejny wróg serca. Dlaczego?

Bo to najgorsze możliwe zestawienie. Cukrzyca to choroba metaboliczna. Ma istotny wpływ na zwężenie naczyń. Te należące do pacjenta z cukrzycą wyglądają inaczej. Są bardzo wąskie i kręte. Co ważne, u chorych z niewyrównaną cukrzycą znacznie obniżony jest próg bólu. Tacy pacjenci często pojawiają się u kardiologa już po jednym, dwóch zawałach, które wystąpiły w małych naczyniach, a oni kompletnie tego nie odczuwali. Myśleli, że są zdrowi, a choroba siała spustoszenie. Często pacjentom z cukrzycą nie można założyć stentów czy wszczepić by-passów, bo można pogorszyć ich stan.

Czy Polacy wiedzą co szkodzi ich sercu?
Myślę, że są doskonale wyedukowani. Bardzo często pacjenci mówią mi - Panie profesorze, natychmiast po zawale rzuciłem palenie... Tylko że ja bym wolał, żeby palenie rzucano wcześniej.

Katastrofa samolotu Cirrus w Pyrzowicach. NAJNOWSZE USTALENIA, NIEZNANE FAKTY, RELACJE ŚWIADKÓW
TOP 14 poszukiwanych przestępców w woj. śląskim ZOBACZ ICH TWARZE

Jakie są objawy zawału serca?
Zawał serca to martwica fragmentu mięśnia serca spowodowana jego niedokrwieniem, zwykle na tle choroby wieńcowej. Typowe objawy to ból w klatce piersiowej, za mostkiem, duszność, poty, uczucie lęku, ewentualnie stany podgorączkowe. Ból może promieniować do żuchwy, pleców, barków i nadbrzusza. Ból zawałowy trwa przeważnie nie krócej niż 20 minut, często kilka godzin. Na intensywne długo utrzymujące się bóle nie wpływają ani odpoczynek, ani nitrogliceryna.
Często też zawał objawia się nudnościami. Dolegliwości przypominają dyspepsję. Mówimy wtedy o brzusznej postaci zawału. Żadnych tego typu objawów nie wolno lekceważyć. Nie ma co się zastanawiać, tylko szybko wzywać karetkę. Największe problemy w leczeniu zawału to nie brak dostępu do lekarza, tylko opóźnienie z wezwaniem pomocy. W Polsce, a zwłaszcza na Śląsku, jest doskonała sieć pracowni hemodynamicznych leczących nowocześnie zawał serca. W nich czasem po 12-15 minutach od przyjazdu karetki pacjent z zawałem ma już udrożnioną tętnicę i założonego stenta, a po dwóch-trzech dniach wychodzi do domu. Jeśli jednak czekamy z wezwaniem pogotowia, marnujemy czas, w którym dochodzi do obumarcia jakiegoś fragmentu mięśnia sercowego. Proszę pamiętać - tak naprawdę liczy się pierwsze 6 godzin od wystąpienia bólu. A tak naprawdę najważniejsza jest ta tzw. złota pierwsza godzina.

Czy obfity posiłek może wywołać zawał serca?
To nie jest tak, że jak się dziś najem, to umrę na zawał. Choroba musi się tlić już wcześniej, ale fakt, obfity posiłek może spowodować przekrwienie jelit kosztem niedokrwienia serca. Może wzrosnąć ciśnienie i pęknąć blaszka miażdżycowa. Jeśli nieprawidłowo się odżywiamy, fundujemy sobie miażdżycę. Blaszka może też pęknąć z powodu stresu, dużego wysiłku albo skoku ciśnienia.

Jak pomóc?
Przede wszystkim wezwać pogotowie. Jeśli zawał ma osoba chora na wieńcówkę, najczęściej ma w domu nitroglicerynę. Trzeba ją podać, ale jeśli już wcześniej ta osoba sama to zrobiła, nie podawać po raz drugi, bo może gwałtownie spaść ciśnienie. Powtarzam - nie wachlować, nie cudować, tylko zachować spokój i dzwonić po pogotowie. W międzyczasie podać aspirynę. Może ona zmniejszyć działanie zakrzepu. Aspiryną można czasem życie komuś w takiej chwili uratować.


Katastrofa samolotu Cirrus w Pyrzowicach. NAJNOWSZE USTALENIA, NIEZNANE FAKTY, RELACJE ŚWIADKÓW
TOP 14 poszukiwanych przestępców w woj. śląskim ZOBACZ ICH TWARZE

Jak dziś diagnozuje się stan naszego serca?
Dzięki nowoczesnym metodom i urządzeniom widzimy w sercu prawie wszystko. W wypadku podejrzenia choroby wieńcowej, oprócz badań krwi, w których sprawdza się m.in. poziom cholesterolu i trójglicerydów, każdy powinien mieć wykonany test wysiłkowy EKG, który prawie zawsze wykryje wieńcówkę. Następnym badaniem jest wtedy koronarografia, czyli wypełnienie naczyń kontrastem. Tu też postęp. Dawniej nakłuwano z tętnicy udowej. teraz z tętnicy promieniowej. Po dwóch godzinach można iść do domu. Można też wykonać tomografię komputerową serca, ale nie zastępuje ona w 100 proc. koronarografii. Funkcje serca pokazuje też UKG.

Stenty i by-passy to broń w rękach lekarzy. Czasami sami ją sobie z rąk wydzierają. Jak lepiej leczyć chore naczynia?
Nowoczesna medycyna stworzyła tzw. standardy. Można więc określić jaki rodzaj zmian w naczyniach wieńcowych powinien być leczony daną metodą. Stenty to rewolucja w leczeniu choroby wieńcowej serca. Gdyby nie one, wielu ludzi by nie żyło. Stent to rodzaj sprężynki umieszczanej wewnątrz naczynia krwionośnego w celu przywrócenia mu drożności. Górnicy wiercą chodniki i zakładają stemple, żeby się nie zawaliło, a lekarze zamiast stempli kładą stenty. Jeśli zmiana w tętnicy dotyczy jednego lub dwóch naczyń, proponowałbym stent, jesli wielu naczyń i w dodatku zajęty jest główny pień lewej tętnicy wieńcowej, to wybrałbym operację. Choć oczywiście to naturalne, że chorzy wolą stenty niż rozcinanie klatki piersiowej, choć często to drugie jest o wiele lepszym rozwiązaniem. By-pass to chirurgiczne wytworzenie sztucznych połączeń między tętnicą główną (aortą) a tętnicami wieńcowymi omijających miejsca zwężenia, co zapewnia poprawę ukrwienia niedokrwionego obszaru mięśnia sercowego. O tym, jaką metodę leczenia wybrać powinny decydować wspomniane standardy oraz decyzje zespołu lekarzy leczących serce.

Recepta na zdrowie

Najważniejsze zalecenia dotyczące choroby wieńcowej według prof. Andrzeja Bochenka, szefa I Kliniki Kardiochirurgii Górnośląskiego Centrum Medycznego w Katowicach
1. Kontroluj ciśnienie, poziom cholesterolu. Ruszaj się!
2. Nie lekceważ objawów choroby wieńcowej. Jeśli masz zadyszkę, duszności, ból przy wysiłku, ból nad ranem, zmuś lekarza, by zlecił ci wykonanie testu wysiłkowego.
3. Jeśli podejrzewasz zawał serca, nie czekaj, wezwij pogotowie.
4. Zrób rachunek sumienia. Jeśli palisz papierosy, natychmiast je rzuć, zmień dietę. Unikaj tłustych potraw. Jedz połowę mniej!

Partnerem Spotkań Medycznych im. Krystyny Bochenek jest Wydział Opieki Zdrowotnej Śląskiego Uniwersytetu Medycznego.

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Powrót reprezentacji z Walii. Okęcie i kibice

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na katowice.naszemiasto.pl Nasze Miasto