85 lat temu powstał Polski Związek Piłki Nożnej

Dokładnie 85 lat temu - 21 grudnia 1919 r. w Krakowie podczas zjazdu 31 przedstawicieli klubów i okręgów założono Polski Związek Piłki Nożnej. Obchody jubileuszu zostały jednak przeniesione na styczeń, bo prezes Michał Listkiewicz wyjechał na Galę FIFA do Szwajcarii, a w Krakowie nie było ponoć wolnego żadnego lokalu na zorganizowanie takiej uroczystości.

W piłkę grano na ziemiach polskich już w XIX wieku. Pierwszy mecz "footballowy" odbył się 15 lipca 1894 r. podczas II Zlotu Towarzystw Sportowych "Sokół". Reprezentacja Lwowa zwyciężyła Kraków 1:0, a strzelcem historycznego gola był Włodzimierz Chomicki. 25 czerwca 1911 r. we Lwowie powstał Związek Polski Piłki Nożnej. Organizacja uzyskała status autonomicznego okręgu Austriackiego Związku Piłki Nożnej. W 1913 r. rozegrano pierwsze mistrzostwa Galicji, które wygrała Cracovia przed Wisłą i Pogonią Lwów.

Pierwszym prezesem założonego przed 85 laty PZPN został ówczesny szef Cracovii Edward Cetnarowski pełniący tę funkcję do 1927 r. Podczas jego kadencji - w 1923 r. - PZPN został przyjęty do FIFA (członkiem UEFA został w momencie założenia tej organizacji w 1954 r.). Pierwszy, oficjalny mecz międzypaństwowy reprezentacja Polski rozegrała 18 grudnia 1921 r. z Węgrami w Budapeszcie, przegrywając 0:1.

Największe sukcesy w historii naszego futbolu to dwa brązowe medale mistrzostw świata (1974, 1982), sześć występów w finałowych turniejach największej piłkarskiej imprezy globu (1938, 1974, 1978, 1982, 1986, 2002), trzy medale olimpijskie (złoty w 1972 oraz srebrne w 1976 i 1992), a także dwa tytuły mistrza Europy juniorów (1993 - do lat 16, 2001 - do lat 18).

W pamięci kibiców zapisała się przede wszystkim kadra Kazimierza Górskiego, która była rewelacją finałów MŚ w Niemczech i tylko pechowa przegrana w meczu na wodzie z gospodarzami turnieju zagroziła jej drogę do finału. W walce o trzecie miejsce Grzegorz Lato i spółka pokonali Brazylię. Wielką niespodziankę sprawiła również drużyna Antoniego Piechniczka przywożąc do zmęczonej stanem wojennym Polski brązowy medal z MŚ w Hiszpanii. W ostatnim meczu w Alicante zespół dowodzony przez Zbigniewa Bońka pokonał w małym finale Francję.

Pierwszym mistrzem Polski, w 1921 r., jeszcze przed utworzeniem ligi (1927 r.) była drużyna Cracovii, wicemistrzem Polonia Warszawa. Po pierwszym tytuł w ligowej rywalizacji sięgnęła Wisła Kraków. W latach 1921-2004 najwięcej mistrzowskich trofeów zdobyły dwa śląskie kluby - Ruch Chorzów i Górnik Zabrze, które 14-krotnie były najlepsze w kraju (Ruch 1933-36, 38, 1951-53, 60, 68, 74-75, 79, 80; Górnik 1957, 59, 61, 63-67, 71-72, 85-88).

Górnik Zabrze m.in. z Włodzimierzem Lubańskim, Zygfrydem Szołtysikiem, Stanisławem Oślizło, Jerzym Gorgoniem i bramkarzem Hubertem Kostką, osiągnął największy klubowy sukces w historii polskiego futbolu docierając w kwietniu 1970 r. do finału rozgrywek Pucharu Zdobywców Pucharów, w którym uległ w Wiedniu Manchester City 1:2. W półfinałach europejskich pucharów grały później jeszcze Legia Warszawa (1970 PEMK, 1991 PZP) i Widzew Łódź (1983 PEMK).