A co to są "Wawrzyńcowe Hudy"?

Artykuł sponsorowany
Wiele jest podań i legend krążących z ust do ust po naszej ziemi żywieckiej i właśnie jedna z nich mówi o tym skąd pochodzi tradycja palenia wysokich ognisk nazwanych „hudami”. A brzmi ona tak...

Dawno temu na całe Ujsoły padł blady strach spowodowany zarazą i chorobą, górale pozamykali się w swoich chałupach i czekali w napięciu co będzie dalej. Nikt nie siał, nie orał i nie wypasał owiec. Posmutniały ujsolskim hale, a wszystkie szczyty w tym Muńcuł, Rycerzowa i Lipowska postarzały się nie do poznania. I zapewne dzisiaj już nie byłoby Ujsół na świecie, gdyby nie najstarszy gazda we wsi, a był to Wawrzyn Sporek.

To właśnie on, zmęczony w nocy zasnął i we śnie zobaczył słupy ognia buchające od ziemi do nieba. Zerwał się na równe nogi i przebiegł przez puste pola do księdza, aby jemu ten sen opowiedzieć. Ksiądz zaradził …. aby na najwyższych wierchach, o północy zapalić wysokie ognie. Góral Wawrzyn wymyślił, że wbije w ziemię duże pale, poukłada jałowce, chrust i zapali. Tak też uczynił. Cała wieś podziwiała potężny ogień, niejeden myślał, że to koniec świata i modlił się w strachu. Kiedy o poranku zapiały pierwsze koguty, powiał ciepły wiatr i przepędził tę chorobę ze wsi gdzie pieprz rośnie.

Organizatorzy i partnerzy imprezy:

Od tego czasu radość zagościła w dolinie Ujsół a wszyscy ujsolanie wierzą, że to Święty Wawrzyniec - patron ognia, ochronił wieś od wszelkiego zła i niechybnej zagłady.

Na tę pamiątkę w Ujsołach co roku na początku sierpnia, palone są wysokie ogniska – hudy, sięgające 30 metrów.

Próżno najstarsi górale wytężają swoją pamięć, aby dociec, kiedy to wszystko się zaczęło. Należy po prostu przyjąć jako prawdę oczywistą, że Wawrzyńcowe Hudy w Ujsołach, Glince, Soblówce i Złatnej górale palili od zawsze. Przygotowania do tego obrzędu rozpoczynały się już w połowie lipca.. Wtedy to pasterze wołoscy wyruszali w poszukiwanie najbardziej dorodnych jałowców oraz długich nierzadko kilku a nawet kilkudziesięciometrowych żerdzi.

Po ścięciu jałowce starannie suszono, a żerdzi dokładnie strugano z kory. Na lokalizację gigantycznego ogniska najczęściej wybierano polany, łagodne zbocza gór i rozległe pastwiska tzw kamieńce, Łazy. Następnie jakiś tydzień przed wigilią Św. Wawrzyńca, która przypada z 9 na 10 sierpnia w każdym zarębku robota ruszała pełną parą. Cała logistyka towarzysząca owemu przedsięwzięciu była w każdym detalu przemyślana i uświęcona tradycją.

Najpierw więc należało w miejscu gdzie miała stanąć huda zbudować szałas bądź zwykłą budę z desek (tzw okrajków), czuwali tam przez całą dobę aż do momentu podpalenia hudy młodzi górale pilnując, aby ktoś z innego zarębka nie zakradł się potajemnie i nie spalił przedwcześnie hudy, niwecząc całą pracę. Potem w planie kwadratu wbijano do ziemi 4 ostrugane żerdzi o średnicy ok. 15 – 20 cm i długości od kilkunastu do kilkudziesięciu metrów wzmacniając je co pół metra poprzecznymi żerdkami.

Wreszcie rozpoczynano układanie hudy w następującej kolejności: pasieka (chrust), wysuszone jałowce pionowo jeden obok drugiego oraz na samym szczycie kukła Świętego Wawrzyńca. Dokładnie o północy z 9 na 10 sierpnia każdy z kilkudziesięciu zarębków podpalał swoją hudę przy akompaniamencie śpiewów, tańców i dźwięku heligonek. I oto w jednej chwili huda zamieniała się w słup ognia, który już właściwie nie płonął, ale po prostu wręcz hodoł.

Takim właśnie wyrazem pasterze wołoscy, przodkowie ujsolskich górali, określali żywioł nieposkromionego ognia. Do dziś starsi górale widząc niezwykle intensywnie i żywiołowo płonący ogień mówią z nabożnym szacunkiem i przestrachem: ale hodo!!!

Stąd więc Wawrzyńcowe Hudy.


Program imprezy „Wawrzyńcowe Hudy” 2012

4 sierpnia - Sobota

godz. 9.00 – na boisku sportowym w Złatnej odbędzie się XIII Finał Turnieju Piłki Kamieńcowej o Puchar Wójta Gminy Ujsoły 2012. Mecz ten jest uwieńczeniem kilkutygodniowych zmagań drużyn piłkarskich z terenu gminy Ujsoły i przyległych.

od godz. 10.00 przy Amfiteatrze „Pod Muńcołem” ul. Bystra 1, członkinie Kół Gospodyń Wiejskich Gminy Ujsoły tworzą tradycyjne „mojki” wykonane na świeżych gałązkach brzozy, świerka i jodły, są ozdobione kolorowymi, ręcznie robionymi kwiatami i różnobarwnymi szarfami. Gotowe mojki są wznoszone wokół estrady, na której odbędą się występy kapel i zespołów regionalnych.

o godz. 12.00 – przy Amfiteatrze rozpoczną się XII Międzynarodowe Zawody Drwali, w których zmierzą się drwale z Polski oraz Słowacji w celu zdobycia tytułu „Ujsolskiego Drwala Roku 2012”. W trakcie zawodów, odbywają się również liczne konkursy i quizy dla publiczności z bardzo oryginalnymi, leśnymi nagrodami.

„Hudy Wawrzyńcowe” rozpoczynają się bardzo uroczyście w momencie gdy z estrady na całe Ujsoły rozbrzmiewa dźwięk trombit.

od godz. 16.00 trwają występy zespołów i kapel goszczących na estradzie w Ujsołach, w ramach Tygodnia Kultury Beskidzkiej, w tym roku będą to zespoły z Chile, Słowacji, Brennej, Rybarzowic i Ujsół.
Nad całością imprezy czuwa Kabaret „U Bacy” z Jeleśni, który ciekawymi humorystycznymi wstawkami w czasie występów, potrafi rozbawić całą zgromadzona licznie publiczność.

ok. godz. 21.30 – punkt kulminacyjny sobotniego wieczoru to zapalenie tradycyjnej „Hudy Wawrzyńcowe” czyli wysokiego na ok. 30 m ogniska na szczycie którego umieszczona jest kukła św. Wawrzyńca.

Sponsorzy:

5 sierpnia – Niedziela

od godz 16.00 występy zespołów i kapel tym razem zagraniczne z Turcji i Hiszpanii, oraz polskie z Żywca, Kęt i nasze rodzime z Soblówki i Glinki.

Po występach czeka nas wspólna zabawa trwająca do późnych godzin wieczornych.

W czasie całej imprezy o charakterze folklorystycznym, można skosztować regionalnych dań oraz napitków przygotowanych przez gaździny z Kół Gospodyń Wiejskich Gminy Ujsoły.

Zapraszamy!

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Materiał oryginalny: A co to są "Wawrzyńcowe Hudy"? - śląskie Nasze Miasto

Wróć na slaskie.naszemiasto.pl Nasze Miasto