Agencje pracy tymczasowej - prawie jak na etacie

Bogatym źródłem ofert zatrudnienia, ale chyba nie w pełni wykorzystywanym, są agencje pracy tymczasowej. Ich popularność rośnie z każdym rokiem, choć daleko nam jeszcze do europejskich czy światowych wskaźników.

Szacuje się, że w Polce pracownicy tymczasowi stanowią ok 0,5 proc wszystkich zatrudnionych, natomiast średnia europejska wynosi ok. 2,5 proc. Ale wszystko przed nami.

Ta forma zatrudnienia pojawiła się na naszym rynku pracy wraz z zagranicznym kapitałem. Zachodnim przedsiębiorcom zakładającym u nas firmy, bardzo dobrze znany był ten elastyczny, a więc tańszy, sposób zatrudniania pracowników wyłącznie na okres kiedy są oni rzeczywiście potrzebni. Rekrutację tych pracowników i wszystkie sprawy związane z ich zatrudnieniem zleca się wyspecjalizowanym agencjom. Przedsiębiorca więc tylko "wypożycza" sobie odpowiedniego pracownika na określony czas, po czym bez żadnych zobowiązań rozstaje się z nim.

Pierwsze agencje pracy tymczasowej, które pojawiły się w Polsce w związku z potrzebami zagranicznych przedsiębiorców, miały oczywiście również zagraniczne korzenie. Były agendami czy filiami dużych międzynarodowych sieci doradztwa personalnego i pracy tymczasowej. I działały praktycznie półlegalnie, dopasowując się do istniejących w minionych latach przepisów, bo w polskim prawie pracy dawniej w ogóle nie uwzględniano takiej formy zatrudnienia.

Dopiero 1 stycznia 2004 r. weszła w życie ustawa o zatrudnianiu pracowników tymczasowych, regulująca kompleksowo wszystkie związane z tą formą zatrudnienia sprawy. Wówczas rozpoczął się lawinowy już rozwój agencji pracy tymczasowej.

W roku 2004 za ich pośrednictwem znalazło pracę ponad 167 tys. osób. W 2005 r. już grubo ponad 200 tys. Najwięcej osób zatrudniła branża motoryzacyjna, a także elektroniczna, chemiczna i spożywcza. Z pracowników tymczasowych korzystają też często firmy handlowe, usługowe, hotele, restauracje, a także zajmujące się transportem i składowaniem.

Agencje tworzą na swój użytek bazy danych kandydatów do pracy. Mają "swoich" sprawdzonych już ludzi, którzy oczekują na telefon: "jest robota, przyjeżdżaj". I o wiele bardziej niż urzędy pracy szukają nowych klientów wśród pracodawców, bo od tego uzależniony jest ich byt. Im bardziej operatywna agencja, im więcej pracowników "wynajmie" firmom tym większe są jej dochody i zyski po odliczeniu kosztów zatrudnienia. Bo koszty ponosi agencja To ona podpisuje umowę z pracownikiem, ona wypłaca mu wynagrodzenie i inne świadczenia, ona odprowadza składki na ZUS i podatki, ona załatwia wszelkie formalności związane z zatrudnieniem.

Natomiast właściciel firmy, który "wypożycza" sobie pracownika od agencji musi mu oczywiście zapewnić stanowisko pracy, narzędzia, materiały, odzież roboczą itp. zgodnie z wymogami bhp.

Pracownicy tymczasowi w myśl przepisów ustawy mają praktycznie niemal takie same prawa jak osoby zatrudnione na stałych etatach. Są ubezpieczeni, okresy pracy zaliczają się do emerytury i renty, mają prawo do urlopów. Niestety, brak stałego zatrudnienia i dochodów uniemożliwia im korzystanie z kredytów bankowych. Istotnym ograniczeniem może być też ustawowy zakaz zatrudniania pracownika tymczasowego u tego samego pracodawcy dłużej niż przez 12 miesięcy. Ustawodawca jak wyjaśniano wprowadzając ustawę chciał "wymusić" na przedsiębiorcach, aby po roku zatrudniali pracowników tymczasowych na stałe. Intencje może były i dobre, ale w praktyce wyszło jak zwykle inaczej. Pracodawcy, których produkcja czy usługi mają charakter sezonowy a także firmy, które nie chcą tworzyć nowych etatów, muszą po 12 miesiącach zatrudnienia (co może się rozciągnąć w czasie na więcej kalendarzowych miesięcy, jeśli osoba jest zatrudniana z przerwami) zwalniać sprawdzonych, przeszkolonych pracowników. Jest to uciążliwe zwłaszcza w małych miejscowościach, gdzie funkcjonuje tylko jeden czy dwa zakłady zatrudniające pracowników tymczasowych i agencja nie ma możliwości znalezienia pracy dla zwolnionego "czasownika" jak popularnie nazywa się pracowników tymczasowych. Ten niefortunny zapis wywołał też inne patologiczne zjawisko. Otóż pracodawcy chcąc "wydłużyć" ten 12-miesięczny okres zatrudnienia podpisują z pracownikami tymczasowymi umowy tylko na dni robocze, co oznacza, że są oni ubezpieczeni tylko przez 5 dni w tygodniu a w soboty i niedziele już nie. Zarówno pracodawcy, jak i agencje pracy tymczasowej postulują, aby wprowadzić w ustawie zmianę tego zapisu i wydłużyć limit czasowy zatrudnienia w jednej firmie.

Trudno powiedzieć, w jakim stopniu te mankamenty ustawowe i ujemne strony pracy tymczasowej wpływają na dalszy rozwój tej formy zatrudnienia. Wydaje się jednak, że udział agencji pracy tymczasowej w zwalczaniu bezrobocia może być znacznie większy niż obecnie.

Klientami agencji są obecnie głównie ludzie młodzi ze średnim wykształceniem, często studiujący zaocznie lub wieczorowo. Pracy poprzez agencje szukają też specjaliści z wyższej półki, bądź osoby chcące wyjechać za granicę.

Wiele osób nawet nie wie, że w eleganckich biurach agencji najlepszych międzynarodowych sieci doradztwa i pośrednictwa pracy mogą znaleźć robotę przy tokarce, linii paczkującej mielone mięso, albo przy wykładaniu towaru na półki w supermarkecie.

Kontrolująca agencje Państwowa Inspekcja Pracy w ubiegłym roku w 60 proc. z nich stwierdziła nieprawidłowości, głównie w treści zawieranych umów. z pracownikami tymczasowymi. W umowach często brakowało nazwy pracodawcy, wskazania miejsca pracy, czasu pracy, terminu i sposobu wypłaty wynagrodzenia itp. Nie wszędzie przestrzegano 5-dniowego tygodnia pracy, obowiązku udzielania urlopów itp.

Część agencji skupionych w Związku Agencji Pracy Tymczasowej (ZAPT) podjęła nawet w związku z sygnałami o nieprawidłowościach kampanię "Uczciwa praca tymczasowa". Członkowie związku zobowiązują się do przestrzegania zasad uczciwości i legitymują się specjalnymi certyfikatami. Warto więc korzystając z usług agencji poprosić o dokumenty potwierdzające, że w ogóle ma ona zezwolenie na prowadzenie działalności (udziela go marszałek województwa), albo w Krajowym Rejestrze Agencji Zatrudnienia sprawdzić czy została ona tam wpisana.

Spis wszystkich agencji pośrednictwa pracy można znaleźć na stronie internetowej:

Nie jesteśmy konkurencją
Magdalena Idzik,
kierownik katowickiego oddziału Randstad

Agencje pracy tymczasowej nie są konkurencją dla urzędów pracy. Wręcz przeciwnie, stają się ważnym uzupełnieniem ich działalności. Staramy się na co dzień budować współpracę z powiatowymi urzędami pracy m.in. w Katowicach, Chorzowie, Siemianowicach Śl. i dzięki tym kontaktom wiele osób, często długo i bezskutecznie poszukujących pracy, otrzymuje zatrudnienie.

Być może nazwa naszej firmy brzmi trochę obco dla polskiego ucha, podobnie jak nazwy tysięcy innych firm z kapitałem zagranicznym, ale jesteśmy częścią wielkiego, międzynarodowego holdingu zajmującego się od 45 lat doradztwem personalnym i rekrutacją - zarówno specjalistów i menedżerów najwyższego szczebla, jak i mniej wykwalifikowanych pracowników. W rejonie Śląska w ramach mocno wyspecjalizowanych działów skupiamy działalność na obszarach: logistyki i łańcucha dostaw, informatycznym i finansowym. Natomiast w ramach podstawowej działalności prowadzimy rekrutację pracowników produkcji, sprzedaży oraz administracji. Marka naszej firmy jest gwarancją jakości usług.

Mamy wiele ofert pracy, zarówno tymczasowej, jak i stałej - nie tylko dla menedżerów czy inżynierów informatyków, ale także dla pracowników produkcyjnych i magazynowych. Obecnie poszukujemy szczególnie pakowaczy i operatorów wózków widłowych. Proponujemy także prace dla studentów.

Jakie prawa ma pracownik tymczasowy

- w okresie wykonywania pracy na rzecz pracodawcy użytkownika nie może być traktowany mniej korzystnie jeśli chodzi o warunki pracy niż pracownicy zatrudnieni na etatach,

- ma prawo do takiego samego wynagrodzenia jak pracownicy etatowi, stosownie do wykonywanych zadań

- ma prawo do pełnego ubezpieczenia

- ma prawo do urlopu wypoczynkowego w wymiarze 2 dni za każdy miesiąc pracy, niezależnie od tego czy pozostaje w dyspozycji jednego pracodawcy użytkownika czy więcej niż jednego.

- w razie niewykorzystania urlopu wypoczynkowego w okresie wykonywania pracy tymczasowej ma prawo do ekwiwalentu pieniężnego za ten urlop bądź za jego część

Szukają pracy w Randstad

Grzegorz Wańczyk z Tychów, lat 27

Ukończyłem socjologię na Uniwersytecie Śląskim. Szukałem ofert pracy w internecie i trafiłem na tę firmę. Zainteresowała mnie praca na stanowisku doradcy do spraw obsługi klienta. Nie mam co prawda zbyt dużego doświadczenia, choć pracowałem doraźnie jako pakowacz, listonosz, a także sezonowo w Holandii, ale znam angielski na poziomie bardzo dobrym i całkiem dobrze niemiecki, jestem komunikatywny, otwarty, odporny na stres. Chcę pracować z ludźmi i mam nadzieję, że firma spełni moje oczekiwania

Sebastian Hawryluk z Katowic, lat 19

Zdałem w tym roku maturę i od października będę studiował ochronę środowiska na Politechnice Śląskiej w Gliwicach

Marzyłem wprawdzie zawsze o karierze w telewizji, ale na razie muszę się zadowolić pracą pakowacza. Cóż, potrzebne mi są pieniądze na studia. Kolega mi podpowiedział, gdzie mogę znaleźć pracę tymczasową. I znalazłem. Na razie to zajęcie doraźne, przez wakacje, a potem zobaczymy, będą szukał pracy bardziej odpowiadającej moim zainteresowaniom.

Pamiętaj!

• Wszelkie informacje i usługi świadczone przez agencje pracy dla osób poszukujących zatrudnienia są bezpłatne.

• Agencja pracy jest zobowiązana zatrudnić pracownika tymczasowego na podstawie umowy o pracę na czas określony, lub umowy na czas wykonania określonej pracy. Nie daj sobie wmówić, że wystarczy umowa cywilno-prawna.

• Przeczytaj dobrze umowę zanim ją podpiszesz. Powinny w niej być określone: rodzaj, miejsce i okres pracy, wysokość wynagrodzenia i sposób jego wypłacania, warunki wypowiedzenia, warunki udzielania urlopu.

• Pracodawca użytkownik nie ma prawa zatrudnić pracownika tymczasowego do prac szczególnie niebezpiecznych, a także w zastępstwie strajkujących pracowników stałych.