Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Asceza jako wartość. Omów zagadnienie na podstawie „Legendy o św. Aleksym”. Odpowiedź do pytania na maturę ustną 2023

Magdalena Konczal
Magdalena Konczal
Wśród jawnych pytań na maturę ustną 2023 znalazło się jedno dotyczące „Legendy o św. Aleksym”. Zdający na podstawie tego utworu i wybranego kontekstu mają rozwinąć temat: asceza jako wartość.
Wśród jawnych pytań na maturę ustną 2023 znalazło się jedno dotyczące „Legendy o św. Aleksym”. Zdający na podstawie tego utworu i wybranego kontekstu mają rozwinąć temat: asceza jako wartość. wikimedia commons/ public domain/ św. Aleksy w Rzymie
„Asceza jako wartość. Omów zagadnienie na podstawie znanych Ci fragmentów »Legendy o świętym Aleksym«. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst” – tak brzmi jedno z pytań jawnych na maturę 2023. W tym tekście zamieszczamy przykładową odpowiedź, która zawiera wstęp, tezę, rozwinięcie i zakończenie.

Spis treści

Matura ustna z polskiego 2023. Najważniejsze informacje

Egzamin ustny z języka polskiego odbędzie się w terminie od 10 do 23 maja 2023 roku. Matura będzie składała się z dwóch części: odpowiedzi na niejawne pytanie, która oparta będzie na tekście literackim, ikonicznym lub dotyczącym języka oraz wypowiedzi odnoszącej się do jednego z pytań jawnych (nawiązujących do lektur szkolnych).

Uczeń na przygotowanie się do wypowiedzi ma 15 minut. W tym czasie może pisać notatki i stworzyć konspekt wypowiedzi. Następnie przez około 10 minut wygłasza wypowiedź monologową, a na koniec przez 5 minut odpowiada na pytania egzaminatorów.

Przed maturą ustną warto sprawdzić pulę pytań jawnych na egzamin:

Wśród nich znalazło się też takie o następującej treści: „Asceza jako wartość. Omów zagadnienie na podstawie znanych Ci fragmentów »Legendy o świętym Aleksym«. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst”. Poniżej zamieszczamy przykładowe opracowanie tego pytania.

Asceza jako wartość. Omów zagadnienie na podstawie znanych Ci fragmentów „Legendy o świętym Aleksym”

Wstęp: Średniowiecze to epoka, która po dziś dzień słynie z rozwoju religijności. Dla ludzi wówczas najważniejsze były wartości duchowe, a uniwersalizm tej epoki, polegający na tym, że podstawą kultury całej wspólnoty europejskiej były: religia chrześcijańska i znajomość języka Kościoła (łaciny), sprawiał, że wszyscy wyznawali podobne wartości. Jedną z nich było wyrzekanie się dóbr doczesnych na rzecz dóbr wiecznych. Promowano więc wówczas ideał świętego ascety. Asceza to dobrowolne umartwianie się i zrezygnowanie z przyjemności w celu osiągnięcia świętości.

Teza: Dla ludzi średniowiecza asceza była ważną wartością i sposobem na zbawienie.

Argumentacja z „Legendy o św. Aleksym”: Warto przytoczyć postać świętego ascety, która występuje w anonimowym utworze średniowiecznym pt. „Legenda o św. Aleksym”. Dla głównego bohatera największym dobrem, jakiego mógł doświadczyć na tym świecie, było wyrzeczenie się wszystkich wartości materialnych, ale też tego, co w postrzeganiu człowieka uznawane jest za wartość, np. życia małżeńskiego.

Św. Aleksy zrozumiał, że jego powołaniem jest życie w ubóstwie, na marginesie, jako żebrak. Właśnie dlatego w noc poślubną oznajmił swojej małżonce, że decyduje się na życie w czystości cielesnej, będąc jednocześnie pokornym biedakiem. Polecił jej też, by tak jak on żyła w czystości. Kolejne lata św. Aleksy spędził samotnie, w odosobnieniu, jako osoba, na którą ludzie patrzą z pogardą.

Ostatecznie zamieszkał on pod swym domem rodzinnym, gdzie wylewano na niego pomyje. Musiał też znosić trud zimna i głodu. Warto zaznaczyć, że św. Aleksy w każdym momencie mógł zdradzić swoją tożsamość i otrzymać pomoc ze strony swojej rodziny, nie zrobił tego jednak, bo głęboko wierzył, że asceza przyniesie mu świętość i tak też się stało.

Bohater tej średniowiecznej legendy był człowiekiem, który mógł mieć wszystko. Pochodził z bardzo majętnego domu, jego żoną została królewna, a ślubu udzielał mu sam papież. Nie brakowało Aleksemu kosztowności i dóbr materialnych. Postanowił jednak oddać to wszystko na rzecz ubogiego życia i na przestrzeni różnych wydarzeń, których doświadczał, swoim przykładem pokazywał, że nie schodzi z wyznaczonej mu przez Boga ścieżki.

Potwierdza to historia opisana w „Legendzie o św. Aleksym”, kiedy to bohater już jako żebrak leżał w zimny dzień nieopodal jednego z kościołów. Wówczas Matka Boska zlitowała się nad nim i zstąpiwszy z obrazu, nakazała klucznikowi wpuścić biedaka do środka. Gdy ludzie z tamtejszych okolic o tym usłyszeli, zrozumieli, że ten żebrak jest świętym. Aleksy nie chciał jednak sławy i rozgłosu, dlatego oddalił się z tamtego miejsca.

Trafił do Rzymu i aż szesnaście lat spędził jako biedak pod swoim domem. Zdążył jeszcze napisać list, w którym wyjaśniał, kim jest. Jego śmierci towarzyszyły niezwykłe zjawiska: w całym mieście zaczęły bić dzwony, ciało zmarłego pięknie pachniało, a osoby, które go dotknęły, zostawały uzdrowione. Tożsamość Aleksego zostaje ujawniona krewnym przez małego chłopca.

Wkrótce do miejsca śmierci zaczynają przybywać biskupi, kardynałowie, a nawet cesarz. Nikt jednak nie mógł wyjąć z ręki Aleksego listu, udało się to dopiero jego żonie Famijanie, która posłuchała rady Aleksego i również żyła skromnie, zachowując czystość.

Trwa głosowanie...

Co uważasz na temat zmniejszenia liczby pytań jawnych na maturze ustnej?

Współczesnym ludziom asceza może wydawać się niepotrzebnym wymysłem. Warto jednak spojrzeć na nią oczami osób, żyjących w średniowieczu. Całkowite oddanie się Bogu, wyrzeczenie się wszelkich dóbr materialnych i życiowych, szczególnie gdy miało się ich pod dostatkiem oraz życie w ubóstwie stały się dla Aleksego bramą do świętości, a także przykładem dla wszystkich ludzi.

To jeden ze sposobów na zbawienie i choć w dzisiejszych czasach raczej nie znajduje on odzwierciedlenia w rzeczywistości, to są rzeczy, których współcześni ludzie mogą od św. Aleksego się nauczyć: pokora, ubóstwo, umiejętność wyrzeczenia się pewnych dóbr na rzecz innych itd.

Odwołanie do wybranego kontekstu: Mówiąc o korzyściach płynących z ascezy, warto przytoczyć także kontekst historyczny i postać Szymona Słupnika – ascety żyjącego w V wieku. Ten święty Kościoła Katolickiego 37 lat życia spędził mieszkając na słupie. Szymon w wieku 13 lat stracił całą swoją rodzinę, osamotniony postanowił więc rozdać cały swój majątek ubogim i wieść życie ascety.

Żyjąc na podwyższeniu narażony był na głód, niepogodę (deszcze i nadmierne słońce) oraz samotność. Stosował też różne praktyki pokutne. Obecność gapiów sprawiała, że święty zdecydował się podwyższyć swój słup i ostatecznie słup miał aż 18 metrów wysokości. Jedyną ochroną Szymona Słupnika przed pogodą był płaszcz z kapturem, napojem stał się deszcz, a pożywieniem (które jednak znacząco ograniczał) resztki podarowane przez ludzi i wciągane przy pomocy wiadra. Święty z podwyższenia głosił także kazania.

Mówi się o tym, że życie, ofiara i słowa Szymona Słupnika stały się dla wielu ludzi przyczynkiem do nawrócenia. Asceza nie była więc jedynie formą zbawienia dla samego ascety, ale też przykładem życia i świętości dla innych ludzi oraz powodem, by zbliżyć się do Boga.

Inne przykładowe konteksty:

  • „Kwiatki św. Franciszka”;
  • Przykład postaci św. Grzegorza z Nazjanzu;
  • „Brat naszego Boga” Karol Wojtyła.

Zakończenie: Asceza była ważną wartością dla średniowiecznych chrześcijan. Dla niektórych osób stała się drogą do świętości, ale też ważnym świadectwem dla ówczesnych ludzi i dalszych pokoleń. Sam fakt, że mówi się o ascetach także i dzisiaj, świadczy o tym, że są to osoby godne zapamiętania, a ich postawy wciąż pokazują nam coś ważnego: najistotniejsze są wartości nieprzemijalne, a nie dobra doczesne.

od 12 latprzemoc
Wideo

Akcja cyberpolicji z Gdańska: podejrzani oszukali 300 osób

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na wisla.naszemiasto.pl Nasze Miasto