Co nam może przygotować zakład pracy na świąteczny prezent?

Rozmowa z Teresą Grandys, zastępcą naczelnika ds. podatku dochodowego od osób fizycznych i prawnych I Urzędu Skarbowego w Katowicach

Dziennik Zachodni: W sklepach już pojawił się świąteczny wystrój i wiele osób zaczyna myśleć o prezentach. Pracownicy wielu firm tradycyjnie otrzymują paczki świąteczne. Czy stanowi to dla nich dochód?

Teresa Grandys: Nie, gdyż ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych zwalnia od podatku dochodowego wartość rzeczowych świadczeń otrzymywanych przez pracownika, sfinansowanych w całości ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych lub funduszy związków zawodowych – do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 380 zł. Jeżeli więc wartość paczki nie przekracza wskazanej kwoty, to świadczenie na rzecz pracownika jest wolne od podatku. Natomiast nadwyżka jest opodatkowana jako przychód ze stosunku pracy. Trzeba również pamiętać, że limit 380 zł. odnosi się do wszystkich przekazanych w trakcie roku świadczeń rzeczowych.

DZ: Talony wydawane pracownikom z okazji świąt i uprawniające do zakupów w supermarkecie również są zwolnione z opodatkowania?

TG: Niestety, przepis ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zwalniający z opodatkowania świadczenia rzeczowe dla pracowników, zawiera zastrzeżenie, iż rzeczowymi świadczeniami nie są bony, talony i inne znaki uprawniające do ich wymiany na towary lub usługi. A zatem wartość otrzymanych z okazji świąt talonów stanowi dla pracownika przychód do opodatkowania.

DZ: Czy wszystkie rodzaje bonów i talonów dla pracowników podlegają podatkowi dochodowemu?

TG: Wolna od podatku jest jedynie wartość otrzymanych od pracodawcy bonów, talonów, kuponów lub innych dowodów uprawniających pracownika do uzyskania na ich podstawie posiłków, artykułów spożywczych lub napojów bezalkoholowych – ale tylko w przypadku, gdy pracodawca, mimo ciążącego na nim obowiązku wynikającego z przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy, nie ma możliwości wydania pracownikom posiłków, artykułów spożywczych lub napojów. Zwolnienie to zatem nie dotyczy talonów dla pracowników na zakup artykułów spożywczych, które pracownicy otrzymują np. z okazji świąt.

DZ: Co się dzieje w przypadku, gdy pracodawca paczkę lub inne świadczenie rzeczowe dla pracownika sfinansuje częściowo – np. w 30 proc. – ze środków funduszu socjalnego, a w 70 proc. ze środków obrotowych firmy?

TG: Przepisy ustawy o podatku dochodowym wymagają, aby źródłem finansowania świadczenia rzeczowego po stronie pracodawcy był wyłącznie zakładowy fundusz socjalny lub fundusze związków zawodowych. Zatem świadczenia rzeczowe sfinansowane z innych środków nie mogą być objęte zwolnieniem podatkowym.

DZ: Czy świadczenie rzeczowe dla pracownika będzie podlegało zwolnieniu z podatku w sytuacji, gdy częściowo – np. po połowie – sfinansują je zakład pracy i związek zawodowy?

TG: Tak, gdyż ustawa nie odnosi się do wielkości udziału w finansowaniu świadczeń rzeczowych z funduszy socjalnych lub funduszy związków zawodowych. Znaczy to, że możliwe jest zarówno pokrycie przez zakład pracy z funduszu socjalnego lub przez związek zawodowy 100 proc. wartości świadczenia dla pracownika, bądź częściowe jego sfinansowanie z każdego z wymienionych źródeł.

Krótka historia bonu

Wiele firm rezygnuje z wręczania pracownikom bonów towarowych. Bony – a właściwie ich wartość wyrażona w złotówkach – są bowiem objęte od ubiegłego roku podatkiem, w związku z czym rozdawanie ich pracownikom jest mniej opłacalne niż kiedyś.

– W ubiegłych latach większość firm bardzo chętnie kupowała pracownikom bony, była to swego rodzaju premia świąteczna – mówi Rafał Kozik z warszawskiej kancelarii podatkowej. – Do 2001 roku pracownik mógł dostać bony o wartości nawet 760 zł i – co bardzo ważne – nie płacił od tej kwoty podatku. Zakład pracy mógł bony sfinansować zarówno z funduszu socjalnego jak i z innych środków.
• W 2002 roku to się nieco zmieniło – wprowadzono zasadę, że bony mogą być finansowane tylko z funduszu socjalnego lub funduszy związkowych. Fiskus już wtedy przeprowadził zamach na wysokość świadczeń – nieopodatkowana była tylko wartość rzeczowych świadczeń okolicznościowych do wysokości połowy najniższego wynagrodzenia czyli 380 zł.

• W ubiegłym roku świadczenia rzeczowe takie jak bony czy talony przestały być wolne od podatku. – A to oznacza, że od tego momentu pracodawca może dawać pracownikom na święta co najwyżej „nieopodatkowane paczki” – wyjaśnia Kozik. – Jeśli są w firmie środki na bony świąteczne, to można je zakupić dla pracowników, ale pracownik musi pamiętać, by wartość tego typu świadczeń doliczyć do dochodu i odprowadzić od tego podatek przy rozliczeniu za 2005 rok – informuje ekspert podatkowy.
• Niestety, zakup bonów w supermarketach nie opłaca się już tak bardzo firmom jak w minionych latach. Wielkie sieci sprzedają bony, ale z reguły nie udzielają dużych rabatów. Zgodnie z ustawą o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, supermarkety nie powinny też sprzedawać bonów, które obowiązują tylko w jednym rodzaju sklepów. Powinny to być bony, za które można zrobić zakupy co najmniej w sieci trzech sklepów.