Czy górnik może liczyć na wcześniejsze świadczenie?

Emeryci górniczy z 2002 roku mają średnio 43 lata. Z danych zawartych w dokumencie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie wynika, że reforma górnictwa wypędziła na wcześniejsze emerytury tysiące górników. Są one osiągalne jeszcze do końca 2006 roku, potem mają je zastąpić niejasne jeszcze zasady emerytur pomostowych.

Opracowanie Piotra Kubalczyka z wydziału aktuarialnego, zatwierdzone przez Hannę Zalewską, dyrektor Departamentu Statystyki ZUS, pokazało, że przez 26 i więcej lat emeryturę pobierać będzie co czwarty górnik - o ile odszedł na świadczenie w latach 90., dobrych pod tym względem dla zatrudnionych w kopalni.

Górnicze emerytury pobiera aktualnie 290 tys. osób, z czego 100 tys. to "młodzi emeryci". Wielu z nich odeszło z pracy natychmiast po nabyciu uprawnień emerytalnych. Ci, którzy odchodzili z pracy w 2002 r., mieli średnio po 43 lata i emeryturę w wysokości 2.123,02 zł.
Teraz nie daje się tak dobrych warunków odejścia na emeryturę, ale i tak jeszcze nie jest najgorzej. Jak ją uzyskać, pracując w kopalni? Rozporządzenie rządu z 7 lutego 1983 r. "o wieku emerytalnym pracowników..." dzieli zatrudnionych w kopalni na dwie kategorie: w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Tam możemy znaleźć precyzyjny wykaz uprawnionych.

Wykaz A zawiera kilka rodzajów pracy górnictwie, ale też w energetyce, hutnictwie i przemyśle metalowym oraz w innych branżach.

Jakie prace górnicze uprawniają do wcześniejszej emerytury? Głównie pod ziemią, ale - co równie ważne - przywilej ten dotyczy także górników z tzw. przeróbki. Jeśli tylko ukończą 55 lat (kobiety) lub 60 lat (mężczyźni), a w warunkach szczególnych (wymienionych w wykazie) przepracowali 15 lat - mogą uzyskać wcześniejszą emeryturę.

Druga grupa górników ujęta jest w wykazie B rozporządzenia rządu z 7 lutego 1983 r. "o wieku emerytalnym pracowników...". Obejmuje ona pracę we wszelkich innych warunkach, nie ujętych w wykazie A. W przypadku tych osób wiek emerytalny dla kobiet wynosi 50 lat, dla mężczyzn 55 lat, trzeba go osiągnąć najpóźniej w 5 lat po odejściu z pracy. Wcześniejsza emerytura należy się jednak wówczas, jeśli przepracowało się 20 lat w warunkach szczególnych.

UWAGA!

Od 30 czerwca zmieniają się warunki obliczania okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach. Nie będzie wliczane zwolnienie lekarskie, urlop zdrowotny, urlop macierzyński
- jeśli wynagrodzenie za nie pobrane było po 14 listopada 1991 r.

* W Polsce pracuje 13 mln osób, mamy 9,2 mln emerytów i rencistów, z tego 7,1 mln emerytów i rencistów FUS ze średnią 999,77 zł górnicze świadczenia pobiera 290 tys. osób, średnia to 2.123,02 zł

* Staż do emerytury

Ponad 70 proc. górników pracuje 25-34 lata. Średnia wieku emeryta górniczego z 2002 r. - 47,3 lat.

* Podstawa naliczania emerytury z FUS w 2002 r.

dla 82 proc. górników - 2.000-3.500 zł

* Przeciętna miesięczna emerytura z 2002 r. górnicza - 2.317,04 zł

źródło: ZUS

Kogo uprzywilejowano wcześniejszą emeryturą? Kto ma do niej prawo:

* strażacy - w przypadku kobiet wiek emerytalny wynosi 55 lat, mężczyzna musi mieć ukończone 60 lat. Istnieje ustawowy nakaz przepracowania 15 lat w szczególnych warunkach, jakim są poddane "jednostki ochrony przeciwpożarowej przy czynnościach operacyjno-technicznych". W takich warunkach musimy być zatrudnieni w chwili uzyskania wieku emerytalnego i występowania z wnioskiem o przeniesienie w stan spoczynku.

* Żołnierze, policjanci, funkcjonariusze służb bezpieczeństwa i więziennictwa
- dla kobiet wiek emerytalny wynosi 55 lat. Natomiast mężczyzna musi osiągnąć 60 lat, by otrzymać pełną emeryturę. Wiek ten trzeba osiągnąć najpóźniej w 5 lat po odejściu z pracy. Wymagane jest 15 lat służby.

* Celnicy - wiek emerytalny kobieta osiąga w 55. roku życia, a mężczyzna w 60. roku życia. Trzeba do niego dotrwać w służbie. Wymagane jest 15 lat pracy celnika.