Czy trzeba płacić VAT od wszystkich zleceń?

Wyjaśnia Grażyna Piechota, rzeczniczka Izby Skarbowej w Katowicach

Dziennik Zachodni: Podobno urzędy skarbowe wzięły ostatnio pod lupę tych podatników, którzy w ubiegłym roku pracowali na umowy zlecenia i nie zapłacili podatku od towarów i usług, czyli VAT-u. Tymczasem doradcy podatkowi twierdzą, że nie od wszystkich zleceń trzeba płacić VAT. Może pani to wyjaśnić ?
Grażyna Piechota: Abyśmy udzielić precyzyjnej odpowiedzi w kwestii opodatkowania podatkiem od towarów i usług czynności wykonywanych na podstawie umowy zlecenia czy o dzieło, należy mieć precyzyjną informację, jakiego dokładnie rodzaju czynności są wykonywane w ramach tych umów i jakie konkretnie postanowienia zawierają te umowy.

Dziennik Zachodni: Weźmy za przykład działalność twórców i artystów, którzy często pracują na umowę-zlecenie. Czy oni muszą płacić VAT od zleceń czy też nie?
GP: Bazując na odpowiedzi Ministerstwa Finansów na interpelację poselską w tej sprawie, można wyciągnąć wniosek, że w sytuacji niekorzystania ze zwolnienia podmiotowego należy rozważyć możliwość skorzystania ze zwolnienia przedmiotowego dla tej grupy podmiotów, twórców czy artystów, którzy wykonują usługi związane z kulturą sklasyfikowane w Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU), ex. 92. Podmioty te winny korzystać wtedy ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 ustawy o VAT. Natomiast te podmioty, których usługi nie mieszczą się w grupowaniu PKWiU 92 winny opodatkować swoje usługi stawką VAT w wysokości 7 proc. – zgodnie z poz. 162 zał. nr 3 do ustawy o VAT.
Warto też dodać, że od 1 czerwca 2005 r. w przepisach ustawy o podatku od towarów i usług obowiązuje regulacja (art. 15 ust. 3 pkt 3a), zgodnie z którą nie uznaje się za samodzielnie wykonywaną działalność gospodarczą czynności takich jak uzyskiwanie honorariów przez twórców i artystów wykonawców – w rozumieniu przepisów o prawie autorskim i prawach pokrewnych – z tytułu przekazania lub udzielenia licencji do praw autorskich lub praw artystycznego wykonania albo ich wykonania. Wyłączenia te mają zastosowanie w sytuacji gdy: ∂ pomiędzy zlecającym a wykonawcą istnieje stosunek prawny określający warunki wykonawstwa, wynagrodzenia, oraz odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich, ∂ oraz przychody te zostały wymienione w art. 13 pkt 2-9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Dziennik Zachodni: Trzeba więc spełniać jednocześnie kilka warunków, by nie płacić VAT?
GP: Tak, warunkiem wyłączenia czynności z zakresu działania przepisów ustawy jest ich wymienienie w art. 13 pkt. 2-9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz wykonywanie w określonych okolicznościach, to jest gdy osoby wykonujące te czynności są związane ze zlecającym wykonaniem tych czynności więzami prawnymi. Umowy zlecenia czy o dzieło muszą określać warunki wykonania danych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego za wykonanie tych czynności; przy czym chodzi tutaj o odpowiedzialność wobec osób trzecich. Uregulowanie w zakresie nieuznawania honorariów, o których mówimy, za samodzielną działalność gospodarczą obejmuje również wynagrodzenia (tantiemy) otrzymywane przez twórców i artystów za pośrednictwem organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi.