Gdy wypadnie dysk

Zmiany zwyrodnieniowe dysków, czyli elastycznych krążków między kręgami, działających jak amortyzatory dla kręgosłupa, ma większość osób po 50. roku życia, a często też występują u ludzi młodych. Mnóstwo ludzi cierpi na przepuklinę dyskową. Przyczyny problemów są zawsze te same: siedzący tryb życia, mało ruchu, nadwaga, przeciążenia kręgosłupa. W Polsce uszkodzone krążki międzykręgowe i przepuklinę dyskową operuje się głównie metodą tradycyjną - skalpelem w pełnej narkozie. Wprowadzane są też sporadycznie metody endoskopowe, jednak, jak mówi neurochirurg Stanisław Kwiek, równie niedoskonałe. W bielskim Szpitalu Chirurgii Plastycznej i Zabiegowej od kilku miesięcy wykonuje się zabiegi metodą endoskopowo-laserową.

- Mamy do dyspozycji najnowszej generacji endoskop i laser holmowy z tak zwanym zimnym światłem. Jest on bardzo bezpieczny. Może pracować w odległości nawet 2 mm od korzenia nerwu. Zestaw opracowany przez braci Yeung w Arizonie pozwala na operowanie endoskopem, pod kontrolą wzroku, z minimalną inwazją w tkanki. System YESS to zestaw narzędzi, a nie tylko szczypczyki endoskopowe - wyjaśnia dr Kwiek. - Operacje tradycyjne obarczone są możliwością wystąpienia powikłań. Mogą tworzyć się na przykład zrosty w miejscu operacji, pojawiają się stałe lub przewlekłe bóle. Jedną z wielu zalet nowej metody jest zmniejszenie możliwości wystąpienia powikłań. Nie ma też potrzeby przebywania w szpitalu po zabiegu dłużej niż 2 dni. Nie przecinamy tkanek, mięśni czy więzadeł kręgosłupa, omijamy zupełnie kanał kręgowy - wyjaśnia dr Stanisław Kwiek.

Endoskopowo-laserowa operacja dysku pozwala na pozakanałowe dojście do ogniska zmian z boku kręgosłupa. Zabieg trwa niespełna godzinę. Znieczulenie jest miejscowe i dożylne, nie ogólne. Pacjent często już w trakcie zabiegu odczuwa ulgę. Jeśli dany fragment dysku całkowicie wypadnie do kanału kręgosłupa, wtedy trzeba operować inwazyjnie.

- Nowa metoda jest rozpowszechniona w USA i niektórych krajach Europy. Doktor Kwiek wraz z zespołem operacyjnym zaznajomili się z tą techniką na zagranicznym stażu. Aby te zabiegi mogły być wykonywane w naszym szpitalu, stworzyliśmy od podstaw nowoczesny blok operacyjny. Ta inwestycja była bardzo potrzebna. Na zabiegis czekają pacjenci z całej Polski. Często przybywają do nas ludzie skrajnie cierpiący, w pozycjach wymuszonych przez ból, a wychodzą z uśmiechem na twarzy, wyprostowani - dodaje Robert Sirek, prezes NZOZ przy ul. Bystrzańskiej w Bielsku-Białej. Narodowy Fundusz Zdrowia refunduje to leczenie, jednak przyznane punkty nie w pełni pokrywają zapotrzebowanie na zabiegi.

Dyskopatia

To schorzenie krążka międzykręgowego, naturalnego amortyzatora między kręgami. Potocznie zwany dyskiem, składa się z części obwodowej, zwanej pierścieniem włóknistym oraz z centralnie położonego elastycznego materiału, zwanego jądrem miażdżystym. Dyskopatia to choroba dysku prowadząca do pęknięcia pierścienia włóknistego. Materiał dyskowy pod wpływem działających na niego sił ulega przemieszczeniu, najczęściej ku tyłowi, w kierunku kanału kręgowego, powodując ucisk korzeni nerwowych. Potocznie stan ten określa się jako korzonki, rwę kulszową, lumbago, ischias. Stopień przemieszczenia dysku może być różny, od niewielkiej wypukliny, poprzez przepuklinę, aż do całkowitego wypadnięcia dysku i bolesnego ucisku korzeni, niedowładu stopy, niemożności oddawania moczu.

Jak się to robi

Wprowadzanie urządzenia do ciała pacjenta obserwuje się w tzw. skopii RTG. Endoskop wyposażony jest w kamerę i światło ksenonowe. W dalszym etapie wprowadzane są instrumenty chirurgiczne, by usunąć zdegenerowane i wyciśnięte poza krążek partie dysku. Znika ucisk na korzeń nerwowy. Laser pomaga usunąć przyczynę bólu i deficytów neurologicznych oraz wzmacnia uszkodzoną ścianę pierścienia włóknistego. Nowa metoda stosowana może też być przy wczesnym etapie dyskopatii, tradycyjnie leczonej farmakologicznie lub fizykoterapeutycznie. Cienką igłę lekarz wkłuwa do krążka międzykręgowego, wprowadzając przez nią źródło lasera. Jego energią odparowuje odpowiednią część jądra, co obniża ciśnienie w krążku.