Lokator chroniony inaczej

Podwyżka nie częściej niż co sześć miesięcy i kontrole sądowe, gdyby wysokość czynszu po dokonaniu podwyżki, przekroczyła 3 procent wartości odtworzeniowej lokalu. Takie zapisy zakłada rządowy projekt nowelizacji ustawy o ochronie praw lokatorów.

W ubiegłym roku Trybunał Konstytucyjny uznał przepisy ograniczające podwyżki czynszów za niekonstytucyjne. Przeciwko temu protestowali właściciele czynszówek. TK orzekł też, że poprzednia wersja ustawy nie określała kryteriów, na podstawie których sądy mogłyby kontrolować podwyżki czynszów albo opłat za używanie lokali. Trybunał uznał też, że czynsze powinny zapewnić wynajmującemu lokal pokrycie kosztów eksploatacji, remontu budynku, zwrot wyłożonego kapitału (amortyzacja) oraz godziwy zysk.

- Projekt nowelizacji ustawy powstał w związku z orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego z 29 czerwca 2005 roku. Ma uzupełnić przepisy przydatne sądom oraz ujednolicić prawa lokatorów w różnych zasobach - wyjaśniła DZ Beata Dąbrowska, rzeczniczka Ministerstwa Budownictwa.

Zgodnie z rządowym projektem, z czynszu pokrywane są wydatki związane z utrzymaniem nieruchomości, zwrot kapitału oraz zysk. Wprowadzono również katalog wydatków związanych z utrzymaniem lokalu: opłatę za wieczyste użytkowanie gruntu, podatek od nieruchomości oraz koszty konserwacji, zarządzania nieruchomością, utrzymania pomieszczeń wspólnego użytkowania, np. windy oraz ubezpieczenia nieruchomości. Co dla lokatorów ważne - nie będzie się ustalało górnych granic podwyżki czynszu. Nie może ona jednak być częstsza niż co sześć miesięcy. Gdy wysokość czynszu po podwyżce przekroczy 3 proc. wartości odtworzeniowej lokalu, przewidziana jest sądowa kontrola. Projekt o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego trafi w przyszłym tygodniu na posiedzenie Rady Ministrów.

Jak to robią w Europie?

W większości państw Europy istnieje swoboda ustalania wysokości czynszów, regulowana jest natomiast możliwość ich podnoszenia. Jednak na przykład w Danii lub we Francji od nowego lokatora żąda się wyższego czynszu niż płacił poprzedni lokator. Może on również domagać się ustalenia opłaty w odniesieniu do czynszów w mieszkaniach znajdujących się po sąsiedzku. We Francji roczna podwyżka, jeśli mieszkanie nie było remontowane, nie może przekraczać wzrostu kosztów budowy. W Austrii i Hiszpanii podwyżka taka nie może przekraczać wzrostu kosztów utrzymania. Roczna podwyżka czynszu ograniczona jest również w Holandii - w 2000 r. było to 3,8 proc. Wyższe czynsze powodują konieczność wypłacania najbiedniejszym dodatków mieszkaniowych. Wielka Brytania ma najwyższe dodatki w Unii Europejskiej.