Pęd do pożyczania

Z danych Związku Banków Polskich wynika, że wartość średniego kredytu w ciągu ostatnich czterech lat wzrosła ponaddwukrotnie - z 60 tys. zł do 140 tys. zł.

Lepsze ciasne, ale własne

Pożyczamy przede wszystkim na mieszkania. W pierwszym kwartale br. polskie banki udzieliły ponad 7,1 mld zł kredytów mieszkaniowych, czyli o 72 proc. więcej w porównaniu z I kwartałem 2005 r. I w zasadzie nie byłoby w tym nic dziwnego, jeśli weźmie się pod uwagę, że oprocentowanie kredytów również spadło - z 12 do 6 proc. - gdyby nie fakt, że wiele osób zapożycza się na 30, a nawet więcej lat. To oznacza, że raty będą musieli spłacać nawet po przejściu na emeryturę. - Rynek nieruchomości przeżywa w Polsce okres prawdziwej prosperity. Ceny nieruchomości rosną nieprzerwanie od kilku lat, napędzane ofertą niskooprocentowanych kredytów hipotecznych - twierdzi Michał Macierzyński, eksperta Bankier. pl. - Konsumenci wykorzystują sprzyjającą koniunkturę zaciągając nowe kredyty. Wielu z nich nie zdaje sobie jednak sprawy, że może się z nimi związać na całe życie. Chociaż w Polsce taka perspektywa jest jeszcze odległa, bo rynek kredytów mieszkaniowych jest jeszcze stosunkowo młody, to w niektórych zachodnich krajach staje się to coraz większym problemem społecznym. Z najnowszych danych wynika, że już jeden na sześciu - czyli około miliona brytyjskich emerytów - wciąż spłaca zaciągnięty kilkanaście lat temu kredyt mieszkaniowy.

Mniej niż w Unii

Jednak w opinii ekspertów z ZBP, zadłużenie polskich gospodarstw jest i tak mniejsze niż w rozwiniętych krajach Zachodu. Stosunek kredytów detalicznych do PKB to w Polsce nieco ponad 11 proc., podczas gdy średnia dla całej Unii Europejskiej wynosi ok. 60 proc. Zdaniem bankowców w ciągu 10 lat poziom kredytów może wzrosnąć od 6 do 8 razy. - I są to konserwatywne założenia - podkreśla prezes ZBP Krzysztof Pietraszkiewicz.

Co przy tym dodatkowo cieszy bankowców to fakt, że cały sektor odnotował spadek tzw. kredytów nieregularnych, czyli takich, których których spłata odbywa się nieterminowo.

- Odnotowujemy nadal bardzo duży wzrost pożyczek dla gospodarstw domowych - podkreślił Pietraszkiewicz.

Pożyczamy coraz więcej nie tylko na mieszkania, ale i na kupno mniej kosztownych rzeczy - takich jak telewizory czy sprzęt AGD. - Każdy, kto planuje wyjazd, już dziś zaczyna się zastanawiać, skąd wziąć na to pieniądze - twierdzi Aleksander Dębski, doradca finansowy Money Expert. - Jedną z możliwości sfinansowania wakacyjnych podróży są różnego rodzaju pożyczki gotówkowe, które możemy przeznaczyć na wakacje. Występują one pod różnymi nazwami, takimi jak: pożyczka gotówkowa, kredyt gotówkowy, kredyt konsumpcyjny, kredyt pieniężny. Pamiętajmy jednak, że wszelkie pożyczki gotówkowe są z reguły wysoko oprocentowane - w większości kilkanaście procent.

Wiele osób nie odstrasza to jednak od zaciągnięcia kolejnego kredytu. I tak nawarstwiają się nasze zobowiązania. A banki chętnie pożyczają, bo mają spore zasoby gotówki - nasze nadwyżki finansowe ciągle chętniej lokujemy w bankach niż w funduszach czy na giełdzie papierów wartościowych. Jak długo potrwa w Polsce ta kredytowa gorączka?

Raty do końca życia

Zdaniem dr Bogusława Półtoraka, eksperta Bankier. pl, kredytobiorcy, którzy pożyczają na mieszkanie, wychodzą z założenia, że lepiej spłacać własny lokal, niż płacić za wynajem obcej osobie. - Nie biorą jednak pod uwagę, że w takim przypadku dochodzi szereg dodatkowych opłat, np. za czynsz, media, remont, ubezpieczenie - twierdzi Półtorak. - W ten sposób trudniej im zaoszczędzić na emeryturę, a także tracą mobilność, tak ważną na współczesnym rynku pracy.

Tymczasem warto pomyśleć o tym, co będziemy robić za 20, 30 lat. - W wielu zachodnich krajach już teraz wiele osób musi wydłużyć okres swojej aktywności zawodowej właśnie ze względu na zaciągnięte wcześniej kredyty - ostrzega dr Półtorak. - Dlatego trzeba uczulać potencjalnych kredytobiorców na to zagrożenie.

Nadzór zaniepokojony
Polski nadzór bankowy jest bardzo zaniepokojony hojnością banków w pożyczaniu walut obcych. Generalny Inspektor Nadzoru Bankowego przypomina, że w krajach, które w latach 80. i 90. dotknął głęboki kryzys sektora bankowego, występowały podobne zjawiska jak obecnie w Polsce – czyli bardzo duża presja na władze banków, by zwiększały sprzedaż kredytów oraz łagodzenie wymogów wobec osób pożyczających. Komisja Nadzoru Bankowego nie zamierza jednak dopuścić do tego, żeby podobne „czarne scenariusze” powtórzyły się w Polsce. Narzuca bankom ostre kryteria udzielania kredytów walutowych, które zaczną obowiązywać od 1 lipca. br.