Tajemnice bankowych stóp

W artykule „Śladem niskich stóp” DZ napisał, że po obniżce podstawowych stóp NBP oprocentowanie kredytów w bankach komercyjnych spadnie automatycznie. Tymczasem pytałem się w swoim banku i okazało się, że na razie z tej przyczyny raty za kredyt mieszkaniowy, który spłacam, nie spadną. Jak to więc jest z tym oprocentowaniem? Chciałem dodać, że w mojej umowie wyraźnie napisano, że oprocentowanie kredytu jest zmienne – z takim problemem zwrócił się do nas Czytelnik Andrzej Tomecki.

Aby uniknąć nieporozumień co do wysokości rat, trzeba wiedzieć, jak bank ustala oprocentowanie i jakie są warunki jego zmiany – twierdzi Maciej Kossowski, niezależny doradca firmy Expander. – W większości banków oprocentowanie składa się ze stopy bazowej i marży. Marża jest niezmienna w całym okresie obowiązywania umowy (choć mogą być wyjątki) i wynosi około 1-2 punkty procentowe. Stopą bazową dla kredytów w złotówkach jest WIBOR, a więc oprocentowanie w jakim banki sobie nawzajem pożyczają pieniądze. Problem w tym, że nie ma jednego WIBOR-u.

W prasie fachowej można znaleźć tabelę: „złotowe depozyty międzybankowe”. Stawek WIBOR jest w niej aż dziewięć. – Jednakże banki upodobały sobie tylko trzy z nich – 3-, 6- i 12-miesięczną – wyjaśnia Kossowski. – Gdy rynek, tak jak teraz, oczekuje spadku stóp procentowych, roczna stawka WIBOR będzie niższa od 3-miesięcznej. W efekcie, kredyt w banku, który wybrał stawkę roczną będzie wydawał się tańszy od tego, który opiera swoje ceny na trzymiesięcznej stawce.

Okazuje się jednak, że to nie koniec komplikacji. – Część banków nie przejmuje się aktualnymi stawkami z rynku i sama wylicza stopy bazowe na ich podstawie, biorąc pod uwagę notowania sprzed kilku miesięcy – wyjaśnia nasz ekspert. – Wreszcie część banków ogranicza zmienność oprocentowania wprowadzając tzw. współczynniki zmienności. Oznacza to że stopa bazowa musi się w danym miesiącu zmienić o 0,25 czy 0,5 pkt proc., by znalazło to odzwierciedlenie w cenie kredytu. Niestety banki najczęściej zostawiają sobie możliwość jednostronnego ustalania tych wskaźników, a to oznacza, że mogą spowolnić spadek ceny kredytu, gdy spadają stopy na rynku, albo też je przyspieszyć w sytuacji odwrotnej.