Wspólne rozliczenie małżonków - szansa na obniżenie podatku

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych przewiduje w art. 6 ust. 2 możliwość wspólnego opodatkowania małżonków. To rozwiązanie jest bardzo korzystne, bo pozwala w niektórych przypadkach na "przeskok" z wyższego do niższego przedziału skali podatkowej. Dzięki temu zamiast płacić na przykład według najwyższej stawki - 40 proc. możemy zapłacić podatek niższy, 30-procentowy.

Kiedy dopuszczalne?
Wspólne rozliczenie jest dopuszczalne, gdy oboje małżonkowie uzyskali dochody podlegające opodatkowaniu, a także, gdy jeden z małżonków nie uzyskał żadnych dochodów lub uzyskał dochody w wysokości nie powodującej obowiązku uiszczenia podatku.

Z wnioskami o wspólne opodatkowanie dochodów mogą wystąpić małżonkowie spełniający łącznie następujące warunki:

* mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (tzw. nieograniczony obowiązek podatkowy),

* pozostawali w związku małżeńskim przez cały rok podatkowy,

* istnieje między nimi wspólność majątkowa,

* złożyli wniosek o wspólne opodatkowanie dochodów nie później niż w terminie określonym do złożenia zeznania za rok podatkowy, czyli za 2005 r. - do 2 maja 2006 r.

Od 2004 r. wniosek o łączne opodatkowanie dochodów małżonków, między którymi istniała w roku podatkowym wspólność majątkowa, może być złożony także przez podatnika, który zawarł związek małżeński przed rozpoczęciem roku podatkowego, a jego współmałżonek zmarł w trakcie roku podatkowego albo po jego zakończeniu, ale przed złożeniem zeznania podatkowego.

Ograniczenia

Wspólne rozliczenie małżonków nie jest dopuszczalne gdy którykolwiek z małżonków:

osiągał dochody z tytułu działalności gospodarczej (pozarolniczej) opodatkowanej "podatkiem liniowym" według stawki 19 proc.,

jest opodatkowany w sposób określony w odrębnej ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym, np. rozlicza się w formie karty podatkowej lub ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. (warunek ten nie dotyczy podatników osiągających przychody z najmu, dzierżawy, lub innych podobnych umów, jeżeli umowy te nie były zawierane w ramach działalności gospodarczej).

Jak wypełnić zeznanie?

Małżonkowie rozliczający się wspólnie wypełniają w zeznaniu rocznym zarówno pozycje "podatnik", jak również pozycje "małżonek", w kolejności przez nich ustalonej. Podatek określa się na imię obojga małżonków w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy łącznych dochodów małżonków. Do sumy tych dochodów nie wlicza się jednak dochodów (przychodów) opodatkowanych w tej ustawie w sposób zryczałtowany (np. od wygranych w grach losowych, itp.). Łącznego opodatkowania małżonkowie dokonują po uprzednim odliczeniu, odrębnie przez każdego z nich, kwot podlegających odliczeniu od dochodu (np. składek na ubezpieczenie społeczne). Małżonkowie dokonujący wspólnego opodatkowania mogą skorzystać z ulg.

Preferencyjne rozliczanie się osób samotnie wychowujących dzieci

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych przewiduje także możliwość preferencyjnego rozliczania się osób samotnie wychowujących dzieci. Takie rozwiązanie jest korzystne, gdyż pozwala obniżyć kwotę podatku, w szczególności poprzez skorzystanie z dodatkowej kwoty wolnej od podatku.
Za osobę samotnie wychowującą dzieci uważa się jednego z rodziców albo opiekuna prawnego, jeżeli osoba ta jest panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację. Za osobę samotnie wychowującą dzieci uważa się również osobę pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności.
Z wnioskiem o wspólne rozliczeni może wystąpić osoba, która samotnie wychowywała:
• dzieci małoletnie,
• dzieci bez względu na ich wiek, na które pobierany był zasiłek pielęgnacyjny,
• dzieci do ukończenia 25 lat uczące się, jeżeli w roku podatkowym dzieci te nie uzyskały dochodów (z wyjątkiem dochodów wolnych od podatku dochodowego, renty rodzinnej oraz dochodów w wysokości nie powodującej obowiązku zapłaty podatku).
Dla osób korzystających z tej formy rozliczenia podatek może być określony na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym, w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci. Do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w tej ustawie (np. wygranych w grach losowych).

Jeżeli małoletnie dzieci osoby rozliczającej się wspólnie osiągają dochody (inne niż dochody z pracy, stypendiów oraz dochody z przedmiotów oddanych im do swobodnego użytku), wówczas dolicza się je do dochodów rodziców lub opiekunów (chyba że osobom tym nie przysługuje prawo pobierania pożytków ze źródeł przychodów dzieci). Jeżeli małżonkowie podlegają odrębnemu opodatkowaniu, dochody małoletnich dzieci dolicza się po połowie do dochodu każdego z małżonków (o ile nie orzeczono separacji). Podobnie jak przy rozliczeniu wspólnym małżonków nie jest możliwe skorzystanie z omawianej formy preferencyjnego rozliczenia, jeżeli którakolwiek z osób objętych wspólnym rozliczeniem korzystała z opodatkowania stawką liniową 19 proc. od dochodów uzyskanych z działalności gospodarczej lub rozliczała się na podstawie ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym.